Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân ung thư thực quản
Ung thư thực quản là căn bệnh nguy hiểm và khá phổ biến hiện nay. Tỷ lệ người mắc ung thư thực quản đang có xu hướng gia tăng. Bên cạnh việc phát hiện sớm và điều trị bệnh, xây dựng kế hoạch chăm sóc bệnh nhân ung thư thực quản về mọi mặt cũng cần được lưu tâm. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân K thực quản qua bài viết dưới đây!
Xem nhanh
1. Chăm sóc bệnh nhân ung thư thực quản là gì?
Bệnh nhân mắc ung thư nói chung và ung thư thực quản nói riêng là đối tượng cần được quan tâm chăm sóc tận tình. Khi phát hiện mắc bệnh, hầu hết bệnh nhân đều rơi vào trạng thái lo lắng, tinh thần sa sút.
Bên cạnh đó, người bệnh sẽ có biểu hiện mệt mỏi, chán ăn dẫn tới suy nhược cơ thể, sức đề kháng suy giảm. Khi tiến hành điều trị, gặp phải những tác dụng phụ sau mỗi đợt trị liệu càng làm bệnh nhân khó chịu hơn.
Vì vậy, chăm sóc bệnh nhân ung thư quản là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Nếu bạn là người chăm sóc người bệnh K thực quản thì cần có mục tiêu và kế hoạch rõ ràng để nâng cao sức khỏe bệnh nhân một cách hiệu quả nhất.
Những sai lầm thường gặp khi chăm sóc cho bệnh nhân K thực quản mà bạn cần lưu ý:
“Ăn nhiều đường sẽ cung cấp dinh dưỡng làm khối u to lên”
Đường cùng protein lipid là 3 nhóm chất dinh dưỡng quan trọng nhất cho cơ thể.
Khối u lấy chất dinh dưỡng từ các mạch máu đi qua, không chỉ hấp thu đường mà còn cả những dưỡng chất khác. Điều này không đồng nghĩa với việc bạn ăn nhiều đường thì khối u sẽ phát triển to hơn. Bởi khối u vẫn sẽ tiêu thụ các chất khác để phát triển.
“Phẫu thuật và sinh thiết có thể gây lây lan ung thư”
Mọi người đã hiểu sai hoàn toàn. Sinh thiết là phương pháp quan trọng nhất giúp tầm soát khối u từ sớm và xét nghiệm này cho kết quả chính xác nhất.
Phẫu thuật thường được ưu tiên chỉ định trong trường hợp bệnh nhân mắc ung thư thực quản giai đoạn sớm và vị trí khối u không quá khó tiếp cận. Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ triệt để các khối u, ngăn ngừa tái phát hình thành khối u mới.
Vì vậy, phẫu thuật và sinh thiết không làm lây lan ung thư. Hiện nay phẫu thuật còn được chỉ định kèm hóa trị hoặc xạ trị nhằm tiêu diệt tế bào ung thư còn sót, nâng cao hiệu quả điều trị.
2. Kế hoạch chăm sóc bệnh nhân ung thư thực quản
Là một người chăm sóc cho bệnh nhân ung thư thực quản, bạn cần quan tâm mọi mặt của người bệnh. Bởi người mắc ung thư thực quản không chỉ cần được quan tâm đến chế độ dinh dưỡng mà còn cần được hỗ trợ về tinh thần và khuyến khích tham gia các hoạt động thể chất.
2.1. Kế hoạch chăm sóc về dinh dưỡng
Khối u ung thư thực quản đã bào mòn cơ thể, lấy đi nhiều dinh dưỡng khiến người bệnh dễ bị suy nhược, thiếu dinh dưỡng trầm trọng.
Bệnh nhân có thể bổ sung dinh dưỡng hàng ngày qua các loại thực phẩm. Tuy nhiên một trong những biểu hiện của ung thư thực quản là khó nuốt do khối u chèn ép gây hẹp đường dẫn thức ăn.
Vì vậy bạn cần có một kế hoạch rõ ràng, chi tiết và phù hợp để giúp bệnh nhân hấp thu tối đa các chất dinh dưỡng từ thức ăn.
Bạn cần đảm bảo các yếu tố dưới đây khi lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân ung thư thực quản về mặt dinh dưỡng:
- Đánh giá cân nặng của bệnh nhân theo từng tuần và ghi lại sự thay đổi. Nếu không có sự thay đổi, cần xem xét lại kế hoạch xây dựng thực đơn.
- Chia nhỏ khẩu phần ăn và ăn nhiều bữa 1 ngày bởi bệnh nhân khó nuốt nên không thể ăn quá nhiều. Ngoài ra, ăn nhiều cùng lúc cũng khiến người bệnh dần cảm thấy chán ăn và không tiếp tục hợp tác với kế hoạch đề ra.
- Lựa chọn các thức ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa như súp, cháo, canh,…
- Bổ sung thực phẩm giàu protein và calo: Các loại đậu, cá, thịt gà, sữa và trứng.
- Bổ sung đầy đủ các loại rau xanh và trái cây tốt cho người bệnh ung thư thực quản.
- Hãy chuẩn bị 1 lượng nhỏ món ăn mà người bệnh yêu thích, dùng khi người bệnh có cảm giác thèm ăn .
- Uống đủ nước mỗi ngày, có thể bổ sung bằng nước trái cây hoặc sữa.
- Nên xây dựng thực đơn theo tuần, phải đảm bảo các món ăn đa dạng và cân bằng dinh dưỡng.
Trong một bệnh trường hợp đặc biệt bệnh nhân không thể nuốt và phải đưa thức ăn qua đường ống nuôi, bạn vẫn có thể bổ sung cho bệnh nhân đầy đủ dinh dưỡng từ các nguyên liệu bình thường.
Tuy nhiên bạn nên lưu ý về cách chế biến thức ăn cho bệnh nhân. Thức ăn cần được nấu chín mềm và xay lại bằng máy xay, sau đó được làm nguội về nhiệt độ khoảng 35 – 38 độ C để có để đưa vào ống nuôi.
Xem thêm: Giải đáp thắc mắc: Ung thư thực quản nên ăn gì, kiêng ăn gì?
2.2. Kế hoạch chăm sóc về thể trạng
Mắc bệnh ung thư thực quản, bệnh nhân thường xuyên cảm thấy mệt mỏi. Trong và sau mỗi lần điều trị bệnh nhân rất dễ rơi vào trạng thái kiệt sức do thời gian điều trị kéo dài hoặc tác dụng phụ của phương pháp điều trị.
Chỉ bổ sung dinh dưỡng là chưa đủ. Bệnh nhân cần được tham gia các hoạt động rèn luyện thể chất nhằm nâng cao thể lực chống chọi với bệnh tật.
Một số mẹo giúp bạn lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân ung thư thực quản về thể chất phù hợp:
- Lựa chọn cho bệnh nhân những môn thể dục nhẹ nhàng như yoga, đi bộ. Khuyến khích người bệnh tập vào thời điểm cố định trong ngày, tốt nhất nên tập vào lúc mà người bệnh cảm thấy cơ thể khỏe nhất.
- Lập kế hoạch dinh dưỡng thật tốt và phù hợp để hỗ trợ nâng cao thể trạng.
- Bạn cũng có thể hướng dẫn bệnh nhân tập các bài tập hít thở hoặc người thiền nếu người bệnh cảm thấy khó khăn khi vận động.
- Để người bệnh tự mình thực hiện 1 số hoạt động cá nhân như tắm, ngồi dậy và đi bộ ở khoảng cách gần.
- Lên thời gian biểu trong ngày cho bệnh nhân, phân bố thời gian hoạt động và nghỉ ngơi một cách cụ thể và khuyên bệnh nhân tuân thủ đúng kế hoạch.
2.3. Kế hoạch chăm sóc về tinh thần
Đa số bệnh nhân sẽ có cảm xúc tiêu cực khi bản thân được chẩn đoán ung thư thực quản. Trước những tiến triển của bệnh, tinh thần bệnh nhân có thể chuyển biến tiêu cực hơn.
Không ai mong muốn bản thân mắc bệnh ung thư và hiếm có bệnh nhân ung thư nào có khả năng tự trang bị cho mình những kiến thức cần thiết liên quan đến bệnh.
Trạng thái tinh thần không tốt sẽ ảnh hưởng xấu đến quá trình điều trị. Vậy nên với vai trò là người chăm sóc bệnh nhân ung thư thực quản, bạn nên hỗ trợ thật tốt tinh thần cho người bệnh và có thể trở thành một chỗ dựa cho họ.
Những lưu ý khi lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân ung thư thực quản về mặt tinh thần:
- Khuyến khích và lắng nghe họ nói về những gì mình cảm thấy về sức khỏe, cuộc sống,…
- Luôn bên cạnh, quan tâm và thăm hỏi người bệnh, tránh để họ có cảm giác mình cô đơn chỉ có một mình chống chọi với bệnh tật
- Trò chuyện nhiều với bệnh nhân, có thể kể những câu chuyện đời sống hoặc cùng bàn luận về 1 chủ đề để bệnh nhân quên đi cảm xúc tiêu cực và cả những đau đớn trong quá trình trị bệnh.
Một số mẹo giúp duy trì cảm xúc tích cực cho bạn và người bệnh ung thư thực quản:
- Trang trí lại nhà cửa phòng ốc chẳng hạn như treo thêm tranh, cắm hoa, đặt chậu cây trong nhà để không gian tăng thêm sức sống.
- Khuyến khích bệnh nhân tìm cho mình một thú vui hoặc học thêm những điều mới như đọc sách, học đan len, đánh cờ,…Bạn hãy cùng thực hiện với bệnh nhân giúp người bệnh quên đi những cảm xúc tiêu cực.
- Tập thể dục thể thao là điều cần thiết giúp tinh thần thư thái, đặc biệt là nên đưa bệnh nhân tập luyện ở những nơi công cộng có thể tiếp xúc với nhiều người như công viên, phòng tập, khu vực tập vật lý trị liệu
- Những lúc nghỉ ngơi, bạn nên giữ cho không khí thật yên tỉnh. Bạn có thể mở những bạn nhạc không lời nhẹ nhàng giúp bệnh nhân cảm giác thoải mái hơn.
2.4. Hỗ trợ quá trình điều trị
Trong suốt quá trình điều trị, bạn nên đồng hành cùng bệnh nhân. Mỗi lần tái khám hay tới đợt hóa trị, xạ trị, bạn hãy đi cùng bệnh nhân để tiếp thêm sức mạnh tinh thần, giúp người bệnh quên đi nỗi cô đơn, lo lắng và sợ hãi.
Trao đổi thường xuyên với bác sĩ cũng là cách mà bạn nên làm để hỗ trợ bệnh nhân trong điều trị. Nắm rõ thông tin về diễn biến bệnh cũng như thông báo cho bác sĩ những triệu chứng gặp được trong quá trình chăm sóc giúp cả bạn và bác sĩ đưa ra hướng điều trị và chăm sóc tốt nhất cho bệnh nhân.
3. Lời khuyên cho người chăm sóc bệnh nhân ung thư thực quản
Để chăm sóc tốt nhất cho bệnh nhân ung thư thực quản, bạn nên lưu ý một số điều sau đây:
Nhờ sự giúp đỡ của những người thân xung quanh: Bạn có thể lập một nhóm gồm bác sĩ điều trị, bệnh nhân, những người bệnh từng mắc bệnh và đang điều trị bệnh. Họ sẽ đưa cho bạn những lời khuyên hay giúp bạn lắng nghe và trò chuyện cùng bệnh nhân.
Trở thành người chăm sóc bệnh nhân ung thư, bạn cũng nên quan tâm chăm sóc sức khỏe chính mình. Chế độ dinh dưỡng phù hợp kết hợp rèn luyện thể dục và giữ tinh thần vui vẻ giúp bạn nâng cao sức khỏe và truyền động lực chiến thắng bệnh tật cho người bệnh.
Mời bạn tham khảo một số sản phẩm gợi ý từ hotroungthu.vn
