Quy trình xạ trị và các thông tin liên quan
Một trong những căn bệnh thế kỷ ngày nay, có tỷ lệ tỷ vong hàng đầu là ung thư, với sự gia tăng của rất nhiều loại ung thư và diễn biến khó lường gây nên nhiều thách thức cho y học. Xạ trị là phương pháp được ứng dụng nhiều trong điều trị ung thư hiện nay, cùng tìm hiểu chi tiết về quy trình xạ trị và các thông tin liên quan qua bài viết dưới đây nhé!
Xem nhanh
1. Khi nào thì xạ trị?
Xạ trị (hay còn gọi là liệu pháp tia xạ) sử dụng những tia bức xạ ion hóa: Tia X, chùm proton hay tia Gamma…để tiêu diệt các tế bào ung thư theo cơ chế phá hủy cấu trúc ADN trong nhân của tế bào, khiến tế bào ung thư mất khả năng nhân lên hoặc di căn. Xạ trị không thể giết chết tế bào ung thư ngay mà cần có thời gian, nên bệnh nhân phải mất nhiều ngày để điều trị bằng phương pháp này.
Các bác sĩ có thể chọn lựa phương pháp xạ trị cho bệnh nhân với nhiều mục đích điều trị như:
- Điều trị triệt để khối u: Với những loại ung thư kích thước nhỏ và được phát hiện ở giai đoạn sớm, thông thường có một tỷ lệ nhỏ các ung thư có thể khỏi hoàn toàn khi thực hiện phương pháp này.
- Điều trị giảm nhẹ ung thư: Trường hợp này chiếm tỷ lệ tương đối, lúc này, xạ trị giúp thu nhỏ hoặc góp phần làm khối u không lan rộng với các khối u phát triển lớn, xâm lấn vào nhiều mô cơ thể. Dùng xạ trị để kết hợp với một hoặc nhiều các phương pháp điều trị khác để đem lại hiệu quả.
Vì vậy, phụ thuộc vào tình trạng bệnh, cũng như loại ung thư, giai đoạn bệnh để bác sĩ cân nhắc lựa chọn, quyết định xạ trị cho bệnh nhân càng sớm càng tốt. Có thể ngay khi phát hiện ra bệnh, sau khi hoàn thiện các kiểm tra, chẩn đoán, các bệnh nền và tình hình sức khỏe của bệnh nhân cho phép thực hiện.
2. Các bước của quy trình xạ trị như thế nào?
Quy trình xạ trị gồm các bước sau:
Bước 1: Thăm khám
Trước hết, để có kết quả chính xác về tình trạng hiện tại của bệnh nhân, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, cho bệnh nhân làm các xét nghiệm lâm sàng, cận lâm sàng, các chụp chiếu, sinh thiết… cần thiết để xác định được bệnh.
Ở bước này, bệnh nhân cũng sẽ được kiểm tra các tình trạng bệnh nền đi kèm như mỡ máu, huyết áp, tiểu đường…và cả các bệnh đang điều trị, các thuốc đang dùng để được đánh giá toàn diện về ảnh hưởng của chúng nên phương pháp điều trị cũng như các rủi ro gặp phải với bệnh nhân khi bước vào điều trị ung thư. Thăm khám cả thể trạng để đánh giá sự tiếp nhận điều trị. Trong toàn quá trình, tinh thần của bệnh nhân là rất quan trọng, hãy cố gắng giữ vững tinh thần lạc quan nhất để điều trị được hiệu quả.
Kết thúc giai đoạn này, bác sĩ và bệnh nhân sẽ có một cuộc hẹn để trao đổi trực tiếp, được thông báo về chẩn đoán, phương pháp điều trị được bác sĩ quyết định lựa chọn và kế hoạch điều trị: ngày xạ trị đầu tiên số buổi điều trị là bao nhiêu với thời gian mỗi buổi ra sao và cả các tác dụng phụ, rủi ro có thể xảy ra với bệnh nhân…
Bước 2: Chụp CT – mô phỏng:
Sau bước thăm khám, sau khi thống nhất phương án điều trị, dựa vào vị trí cơ quan và diện tích cơ thể vùng sẽ xạ trị, bệnh nhân cần được chụp CT mô phỏng để phục vụ khi điều trị trực tiếp.
Ở đây kỹ thuật viên sẽ để bệnh nhân ở tư thế như khi xạ trị thật và sử dụng các phương tiện giúp cố định bệnh nhân ở vị trí đó. Nhờ vậy, giúp tia xạ có đích đến đúng cơ quan có khối u để phát huy tác dụng và ít ảnh hưởng đến các cơ quan khác nhất. Kỹ thuật viên cũng có thể đánh dấu các vị trí trên cơ thể bệnh nhân để xạ trị thật áp dụng.
Sau khi chụp CT mô phỏng, sẽ có một hình ảnh ba chiều về cơ thể vùng được xạ trị của bệnh nhân giúp bác sĩ có một bản kế hoạch điều trị chính xác và hiệu quả nhất
Bước 3: Lập kế hoạch điều trị:
Sau khi chụp CT mô phỏng, dựa vào các thông số cũng như đặc điểm của từng bệnh nhân, từng loại khối u, bác sĩ sẽ lập kế hoạch cụ thể, chi tiết. Thời gian lập kế hoạch có thể nhanh hay chậm phụ thuộc vào loại điều trị: có thể chỉ mất vài giờ đối với xạ trị giảm nhẹ, đơn giản, hoặc lâu hơn với những xạ trị phức tạp.
Bác sĩ sẽ phân tích dựa theo các kết quả của phần thăm khám và chụp CT để tính toán các thể tích khối u, phát hiện những vùng nguy cơ cao tái phát, di căn cần điều trị. Đồng thời có phương án tối ưu nhất để bảo vệ các cơ quan lành xung quanh, cùng với đó là tiên lượng các nguy cơ có thể xảy đến trong quá trình xạ trị
Bác sĩ sẽ trao đổi với người bệnh về ngày giờ xạ trị, hóa trị, lĩnh thuốc uống, thuốc bôi và hướng dẫn chăm sóc trong thời gian hóa xạ trị.
Bước 4: Xạ trị lần đầu tiên:
Bệnh nhân được hẹn ngày để tới buổi điều trị đầu tiên. buổi điều trị này sẽ kéo dài hơn các buổi tiếp sau do cần xác định chính xác vị trí xạ trị trên máy xạ.
Bệnh nhân sẽ được bác sĩ và kỹ thuật viên điều chỉnh tư thế và vị trí giống với khi chụp CT mô phỏng, đây là yếu tố quan trọng nhất của phương pháp này.
Sau khi có được vị trí chính xác nhất, bệnh nhân được chiếu tia xạ theo các cài đặt ban đầu mà bác sĩ đã lên kế hoạch sẵn.
Có một lưu ý trong phương pháp này đó là các vị trí đánh dấu, hay các nét gạch vẽ, tại các vị trí xạ trị, bệnh nhân hãy cố gắng giữ nó trong suốt quá trình điều trị để làm dấu cho các lần xạ trị tiếp theo.
Bước 5: Tiến hành xạ trị theo phác đồ
Khi qua buổi xạ đầu tiên, các bác sĩ sẽ quyết định liều lượng tia phóng xạ đưa vào cơ thể bệnh nhân, dựa theo phác đồ đã xác định từ trước.
Phụ thuộc vào các yếu tố như:
- Kích thước khối u
- Độ đâm xuyên của tia xạ cùng mức độ nhạy cảm của cơ quan với tia phóng xạ
- Khả năng chịu tác động của các mô lành xung quanh để tính toán liều lượng tia chiếu vào cơ thể.
Quá trình điều trị xạ trị có thể kéo dài và khác nhau ở các bệnh nhân. Các buổi điều trị sau sẽ giống với buổi đầu tiên nhưng với thời gian ngắn hơn. Vị trí nằm trên máy xạ vẫn luôn đảm bảo giống với chụp CT và buổi trị liệu đầu tiên.
Trong suốt buổi xạ trị, bệnh nhân cần cố gắng giữ nguyên tư thế, không cử động, di động kể cả những cơ quan ở xa vùng xạ trị và hít thở nhẹ nhàng, tinh thần thoải mái, không lo lắng, bồn chồn…
Bước 6: Theo dõi hiệu quả và tác dụng phụ của xạ trị
Sau mỗi buổi điều trị, bệnh nhân được bác sĩ tư vấn về các tác dụng phụ cũng như theo dõi các diễn biến trên cơ thể để phát hiện bất thường hoặc nguy cơ xấu sớm nhất có thể.
Trong suốt quá trình xạ trị ung thư, bệnh nhân có thể sẽ thường gặp rất nhiều tác dụng phụ tùy thuộc vào cơ quan xạ trị như: Rụng tóc, khó thở, đau đầu, buồn nôn, nôn, cổ họng khô và đau, ăn không ngon, gặp các vấn đề về tiêu hóa, khó ngủ, mệt mỏi, kiệt sức…
Hãy thoải mái trao đổi với bác sĩ điều trị của bạn về những triệu chứng gặp phải để có được lời khuyên hữu ích giúp cơ thể giảm bớt các tác dụng đó.
3. Các câu hỏi thường gặp về quy trình xạ trị
Một số câu hỏi và câu trả lời liên quan tới quy trình xạ trị:
3.1. Thời gian mỗi đợt xạ trị kéo dài bao lâu?
Thời gian xạ trị cho mỗi lần rơi vào khoảng từ 15 đến 30 phút. Bạn có thể mất thời gian lâu hơn vào những ngày bạn gặp bác sĩ tư vấn
3.2. Xạ trị ung thư bao nhiêu lần?
Đây là câu hỏi mà bệnh nhân và người nhà rất quan tâm và thắc mắc muốn được biết. Thời gian và số lần xạ trị sẽ được quyết định bởi bác sĩ điều trị và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Sức khỏe của bệnh nhân khi tiếp nhận điều trị, các bệnh lý bệnh nhân đang mắc kèm
- Loại ung thư, cơ quan bị ung thư.
- Giai đoạn phát triển của bệnh ung thư, kích thước khối u và mức độ di căn, chèn ép các cơ quan khác…
- Hình ảnh ba chiều chụp CT mô phỏng và một số yếu tố khác như độ đáp ứng tia xạ trong từng lần điều trị.
Do vậy, mỗi bệnh nhân sẽ có số đợt xạ trị và thời gian xạ trị khác nhau, có bệnh nhân chỉ cần 4, 5 đợt xạ trị, cũng có bệnh nhân lại cần hàng chục đợt xạ trị, kéo dài hàng năm
3.3. Bao lâu thì xạ trị một lần?
Cái này cũng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, thông thường, bệnh nhân sẽ được điều trị xạ trị 1 lần/ngày. Các đợt điều trị có thể kéo dài liên tiếp trong vòng nhiều tuần hoặc cách tuần.
Trong các đợt xạ trị xen kẽ, bệnh nhân có thể trở về nhà nghỉ ngơi, khi đến đợt xạ trị thì đến bệnh viện để tiếp tục lộ trình điều trị.
Để tăng hiệu quả của quá trình xạ trị và giảm các tác dụng phụ gặp phải, người bệnh có thể kết hợp sử dụng sản phẩm KIBOU FUCOIDAN và KUREN FUCOIDAN. Với thành phần chính Fucoidan kết hợp cùng nấm Agaricus mang hiệu tác dụng hiệp đồng vượt trội, sản phẩm được nhiều bệnh nhân sử dụng và đánh giá tốt.
Mời bạn tham khảo một số sản phẩm gợi ý từ hotroungthu.vn
