Chuyên gia giải đáp: Ung thư gan nên ăn gì và kiêng gì?

Chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ có tác dụng nâng đỡ để người bệnh đủ sức theo hết liệu trình điều trị. Vậy bệnh nhân ung thư gan nên ăn gì, kiêng gì? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây

1. Chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng như thế nào tới điều trị ung thư gan?

Đa phần bệnh nhân ung thư gan đều rơi vào tình trạng sụt cân, suy kiệt. Nguyên nhân do tác dụng phụ của các phương pháp điều trị (phẫu thuật, xạ trị, hóa trị) khiến bệnh nhân đau đớn, mệt mỏi, chán ăn. Ngoài ra, quan niệm sai lầm của bệnh nhân khi cho rằng ăn càng nhiều thì khối u càng nhanh phát triển, thậm chí có người nhịn ăn hoàn toàn khiến cơ thể không được cung cấp đầy đủ năng lượng.

Kết quả là bệnh nhân bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng. Hậu quả là làm giảm hiệu quả điều trị tăng nguy cơ mắc các bệnh khác; tăng thời gian nằm viện và tỷ lệ tử vong. Theo kết quả nghiên cứu trên thế giới, chỉ cần sụt 5% cân nặng đã rút ngắn ⅓ thời gian sống của bệnh nhân.

Vì vậy, một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý là một phần rất quan trọng trong điều trị ung thư. Dinh dưỡng lúc này có tác dụng nâng cao thể trạng để người bệnh đủ sức theo hết các đợt trị liệu. Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý nhằm mục tiêu tăng cường thể lực cho bệnh nhân, giúp giảm được các bất lợi do tác dụng phụ của phương pháp điều trị gây ra.

2. 13 loại thực phẩm ung thư gan nên ăn

Để đảm bảo dinh dưỡng hơp lý, bệnh nhân ung thư gan cần bổ sung các thực phẩm đảm bảo đủ 4 nhóm chất: Đạm, tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất. Lựa chọn thực phẩm dễ tiêu hóa, giảm gánh nặng cho gan, ngăn ngừa sự hủy hoại của tế bào gan khiến bệnh nặng hơn. Dưới đây là các thực phẩm mà bệnh nhân ung thư gan nên ăn.

2.1. Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên cám gồm: lúa mạch, lúa mì, gạo lứt, hạt kê,…

Thành phần của ngũ cốc nguyên cám rất giàu Carbohydrate giúp sản sinh ra glucose cung cấp năng lượng cho cơ thể. 

Ngoài ra,nguồn thực phẩm này cũng rất giàu vitamin và khoáng chất rất tốt cho bệnh nhân ung thư gan.

2.2. Trái cây

Trái cây được biết đến là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất dồi dào cho cơ thể giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Bên cạnh đó, trái cây cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa như Vitamin A, C,E,… có tác dụng tiêu diệt các gốc tự do gây hại cho gan

2.3. Chất béo lành mạnh

Trong cơ thể, chất béo được chuyển hóa và sử dụng để dự trữ và cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể. Ngoài ra, chất béo còn là dung môi giúp vận chuyển các vitamin tan trong dầu như Vitamin A, D, E.

Do đó chất béo đóng vai trò quan trọng trong thành phần dinh dưỡng mà người bệnh ung thư gan nên bổ sung

Có nhiều loại chất béo khác nhau nhưng bệnh nhân ung thư gan nên bổ sung chất béo lành mạnh (gồm chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa)mà không nên chọn chất béo bão hòa hay chất béo chuyển tiếp để tránh ảnh hưởng xấu tới chức năng gan

Các chất béo lành mạnh có nhiều trong dầu thực vật như dầu oliu, dầu lạc, dầu hướng dương, dầu ngô,…

2.4. Thực phẩm hữu cơ 

Thực phẩm hữu cơ là những thực phẩm được trồng mà không sử dụng bất cứ hóa chất tổng hợp nào. 

Do đó khi sử dụng cơ thể sẽ dễ dàng hấp thu các chất dinh dưỡng và gan không phải chịu áp lực nhiều để lọc và bài tiết chất độc ra khỏi cơ thể.

2.5. Sữa, sữa chua

Sữa và sữa chua cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể như các vitamin và khoáng chất, canxi, chất béo,… Các lợi khuẩn có trong sữa chua sẽ giúp đường tiêu hóa khỏe mạnh và tăng cường miễn dịch.

2.6. Thịt trắng

Thịt trắng gồm các loại thịt gia cầm như thịt gà, vịt, ngan, ếch, cá…

Protein là thành phần cấu trúc tạo lên tế bào, Bên cạnh đó, nó còn tham gia các chức năng miễn dịch, các loại hormone. Khi thiếu protein thì cơ thể sẽ không hoạt động bình thường được. 

Do đó, cần bổ sung protein vào chế độ ăn hàng ngày cho người ung thư gan. Các chuyên gia khuyến cáo bệnh nhân ung thư gan nên ưu tiên sử dụng các loại thịt trắng hơn nhóm thịt đỏ bởi những chất có trong thịt đỏ có tác dụng giống như hormone kích thích sự phát triển các tế bào ung thư 

2.7. Trà

Các loại trà như trà xanh, trà đen rất giàu các chất oxy hóa như EGCG, ECG, EGC và EC, thearubigin và theaflavins có tác dụng chống lại các gốc tự do có hại và bảo vệ những tế bào khỏi các phản ứng oxy hóa gây ra. Ngoài ra, các chất chống oxy hóa trong trà có khả năng ức chế sự tăng sinh tế bào khối u, đồng thời điều chỉnh các chức năng của hệ thống miễn dịch trong cơ thể 

2.8. Thực phẩm dạng lỏng

Bệnh nhân ung thư gan nên ăn các loại thức ăn lỏng để giúp giảm gánh nặng lên hệ tiêu hóa và giúp thức ăn được hấp thu tốt hơn

2.9. Gừng

Trong thành phần của Gừng có các chất chống oxy hóa có tác dụng tấn công các gốc tự do và tăng cường khả năng miễn dịch tự nhiên của cơ thể nhằm chống lại sự phát triển của tế bào ung thư. 

2.10. Trứng

Trứng là loại thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất như protein, chất béo, các vitamin và khoáng chất. Đặc biệt là các thành phần ethionine, cysteine, cystin có trong trứng có tác dụng bảo vệ tế bào gan. Bệnh nhaann ung thư gan có thể ăn 3-4 quả mỗi tuần để bổ sung dưỡng chất cho cơ thể

2.11. Dầu oliu

Dầu oliu có chứa nhiều omega 3, omega 6, các chất chống oxy hóa,… có lợi cho các cơ quan trong cơ thể. Đặc biệt, các chất chống oxy hóa có trong dầu oliu có tác dụng ức chế tế bào ung thư. Do đó, dầu oliu là lựa chọn hàng đầu cho người ung thư gan.

2.12. Các loại hạt

Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt điều, hạt dẻ cười,… có hàm lượng chất chống oxy hóa cao giúp hạn chế sự phát triển của tế bào ung thư. 

3. 6 loại thực phẩm ung thư gan nên kiêng

Bệnh nhân ung thư gan cần tránh các loại thực phẩm làm tăng gánh nặng cho gan để tránh bệnh trầm trọng hơn. 

3.1. Thực phẩm nhiều muối

Ăn mặn khiến các triệu chứng của bệnh ung thư gan ngày càng trầm trọng hơn. Bởi muối làm cơ thể hấp thụ và giữ nước sẽ làm gan bị tụ dịch. Chính vì thể, bệnh nhân ung thư gan nên thực hiện chế độ ăn nhạt, cần tránh xa các loại thực phẩm chứa nhiều muốn như các loại dưa muối, mắm,…

3.2. Thịt đỏ

Thịt đỏ có chứa nhiều loai dưỡng chất như sắt, kẽm, selenium, các vi chất hữu cơ, nhiều vitamin B6, B12, D và omega 3 rất tốt cho bệnh nhân ung thư gan. Đặc biệt nó còn cung cấp lượng acid amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được. 

Tuy nhiên hàm lượng protein trong thịt đỏ quá cao khiến cho gan bị quá tải, điều này sẽ dẫn tới tích tụ độc tố ở gan và khiến các triệu chứng của bệnh thêm trầm trọng. 

Do đó bệnh nhân ung thư chỉ nên bổ sung một một lượng thịt đỏ ở mức độ vừa phải.  

3.3. Thực phẩm nhiều giàu mỡ

Các loại thực phẩm chứa quá nhiều chất béo như các món chiên xào,… sẽ làm tăng áp lực cho gan trong quá trình chuyển hóa thức ăn. Do đó, bệnh nhân ung thư gan nên tránh những thực phẩm có chứa nhiều dầu mỡ. Thay vào đó nên ưu tiên những món luộc, hấp

3.4. Đồ uống có cồn

Khi uống rượu bia thì 90% chất cồn sẽ đi qua gan và gây tổn thương tế bào gan. Chính vì vậy, bệnh nhân ung thư gan cần tránh tuyệt đối đò uống có cồn. 

4. Gợi ý thực đơn cho người ung thư gan

Chế độ ăn cho bệnh nhân ung thư gan cần đảm bảo cân bằng và đầy đủ về mặt dinh dưỡng, bổ sung đầy đủ cả 4 nhóm chất (tinh bột, đạm, chất béo, vitamin)

Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư gan cần tuân thủ theo nguyên tắc:

• Các món ăn phải cung cấp đủ năng lượng, chất đạm và các chất dinh dưỡng khác
• Chia thành nhiều bữa ăn trong ngày, ăn với khẩu phần nhỏ 
• Dựa vào tình trạng thể chất của người bệnh mà tăng mức độ năng lượng và dinh dưỡng
• Nên đa dạng các món ăn hàng ngày, tránh tạo sự nhàm chán cho người bệnh

Gợi ý thực đơn cho người ung thư gan

• Bữa sáng: Phở bò (gồm 200gr bánh phở ; 70gr thịt bò)
• Bữa trưa: Đậu phụ sốt cà chua, cá trắm kho, rau cải luộc, cơm trắng, dưa hấu tráng miệng
• Bữa phụ chiều: uống 1 cốc sữa 150ml (ưu tiên các loại sữa hạt ít đường)
• Bữa tối: Thịt kho, trứng gà ốp, rau bắp cải luộc, cơm trắng, tráng miệng: sữa chua  
• Bữa phụ tối:  uống 1 cốc sữa 100ml

Hi vọng những gợi ý trên đây sẽ giúp bệnh nhân ung thư gan và người nhà  trả lời được câu hỏi “bệnh nhân ung thư gan nên ăn gì, kiêng gì?”. Hãy xây dựng thực đơn khoa học, hợp lý để đồng hành cùng người bệnh trên con đường giành lấy sự sống nhé